5 najważniejszych pojęć genetyki

Genetyka to nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, oparta na informacji zawartej w genach. Ta dziedzina biologii rozwija się w zawrotnym tempie, a naukowcy nieustannie dokonują spektakularnych odkryć dotyczących ludzkiego genomu oraz identyfikacji genów odpowiedzialnych za różne funkcje. Aby zrozumieć zawiłości dziedziczenia, warto poznać kilka podstawowych pojęć w zakresie genetyki. Zapraszamy do lektury!

Gen

Gen jest podstawową jednostką dziedziczności. To odcinek DNA zawierający informacje o budowie jednego białka, co decyduje o przekazywaniu cech potomstwu. Warto też wyjaśnić, czym jest DNA. Cząsteczka DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, składa się z czterech rodzajów nukleotydów i ma strukturę podwójnej helisy. Każda nić DNA to długi łańcuch nukleotydów połączonych ze sobą wiązaniami wodorowymi. DNA jest cząsteczką dwuniciową, gdzie nici wzajemnie się uzupełniają. Strukturę DNA odkryto już w 1896 roku.

Genom

Genom to podstawowy zestaw informacji genetycznej. Obejmuje zespół genów znajdujących się w jednym komplecie chromosomów w jądrze komórkowym. Gen można traktować jako jednostkę informacji, mającą charakter fizyczny i konkretne miejsce w komórce. Geny te determinują cechy organizmu, kodując białka niezbędne do jego funkcjonowania.

Genotyp

Genotyp to ogół genów danego osobnika. Najprościej mówiąc, genotyp warunkuje fenotyp, czyli zespół cech charakterystycznych organizmu. Genotyp dwóch osobników tego samego gatunku jest znacznie bardziej zbliżony do siebie niż do genotypu osobników różnych gatunków, na przykład genotypy ludzi są bardziej podobne niż genotyp człowieka i goryla. Różnice w genotypie mogą prowadzić do różnorodności fenotypowej w ramach tego samego gatunku.

Allel

Allel to wariant genu, który determinuje cechę, na przykład kolor kwiatu. Allele mogą występować w różnych odmianach, takich jak czerwona lub biała barwa kwiatu. Allele to różne wersje tego samego genu, które warunkują różne cechy. Oznaczane są symbolami literowymi, np. A, a, B, b itd. Allele tego samego genu oznacza się różnymi wariantami jednej litery.

Kod genetyczny

Kod genetyczny to sposób zapisu informacji genetycznej w cząsteczkach DNA (kwasach nukleinowych) w chromosomach. Jest oparty na trójkowej sekwencji nukleotydów (triplety). Przy czterech rodzajach nukleotydów (adenina, guanina, cytozyna, tymina) możliwe są 64 różne trójkowe kombinacje. Kodują one aminokwasy, które są budulcem białek, a sekwencja aminokwasów determinuje strukturę i funkcję białek w organizmie.

Czy masz własne doświadczenia z genetyką lub pytania dotyczące tego fascynującego tematu? A może masz swoje zdanie na temat najnowszych odkryć w tej dziedzinie? Podziel się swoimi myślami w komentarzach poniżej – chętnie poznamy Twoją opinię! Jeśli uznałeś ten artykuł za interesujący, nie zapomnij go również udostępnić innym.