Stalowe liny – liderzy, producenci, historia i zastosowanie stalowych lin w przemyśle i budownictwie

Stalowe liny to elementy, które mają szerokie zastosowanie w wielu branżach. Ich historia jest dość długa, ale to co najważniejsze: przez lata ten z pozoru prosty element złączny przechodził wiele przeobrażeń, by stawać się coraz bardziej niezawodny. Z poniższego tekstu dowiesz się, czym są liny stalowe, jakie są ich rodzaje i zastosowanie.

• Producenci lin stalowych, liderzy w branży
• Historia lin stalowych
• Czym jest lina stalowa?
• Lina stalowa – budowa
• Właściwości liny ze stali
• Jak dobrać linę stalową do potrzeb?
• Rodzaje lin stalowych
• Zastosowanie lin stalowych
• Zastosowanie lin stalowych w przemyśle
• Zastosowanie lin stalowych w budownictwie

Producenci lin stalowych, liderzy w branży

Stalowe liny znajdziemy w ofercie wielu marek. Produkują je firmy będące liderami w branży – zajmujące się tylko lub głównie tym, a także przedsiębiorstwa, w których jest to jeden z wielu produktów w ofercie. Tak, czy inaczej, każda z nich dokłada wszelkich starań, aby zaoferować linę stalową najlepszej jakości, która będzie wytrzymała i niezawodna. Kto zajmuje się jej produkcją?

Przede wszystkim wśród producentów stalowych lin na pierwszy plan wysuwają się takie firmy jak: Polsling sp. z o.o., METALMEX – INSTAL, Drumet Liny i Druty Sp.z o.o. czy też Koelner Polska Sp. z o.o. Trudno wskazać lidera, gdyż firmy te działają równolegle od wielu lat, zdobywając uznanie klientów, a także doświadczenie i wiedzę, które pozwalają im na udoskonalanie swoich produktów.

Polsling sp. z o.o.
Przedsiębiorstwo Polsling sp. z o.o. również mieści się na Śląsku, ale w Mikołowie. Swoje doświadczenie na rynku zbiera od ponad 20 lat, obsługując zamówienia firm z branż takich jak budownictwo, przemysł górniczy, hutniczy i morski, transport czy architektura. Wśród oferowanych przez firmę produktów wymienić można nie tylko liny stalowe, ale też zawiesia, trawersa, osprzęt, odciągi łańcuchowe, specjalistyczne smary.

METALMEX – INSTAL
Przedsiębiorstwo Metalmex – Instal ma blisko 25-letnie doświadczenie w produkcji lin stalowych, zawiesi, osprzętu, a także w budownictwie. Siedziba firmy mieście się we Włocławku, a co najważniejsze – cały jej asortyment jest magazynowany, aby w każdej chwili móc zostać dostarczonym do klientów.

Koelner Polska Sp. z o.o.
Koelner Polska Sp. z o.o. to kolejny producent i dystrybutor lin stalowych. Jego siedziba mieści się we Wrocławiu. W asortymencie oferuje znacznie szerszy zakres produktów, bo również inne elementy złączne, zamocowania, czy nawet – narzędzia. Jednak samą ofertę lin stalowych i drutów marki, można zobaczyć na: https://www.koelnerpolska.pl/produkty/elementy-zlaczne/liny-i-lancuchy/lancuchy-liny-i-akcesoria/liny-stalowe, gdzie została pokrótce omówiona.

Drumet Liny i Druty Sp.z o.o.
Drumet jest producentem, który w tej branży działa już od 1895 r., ma więc ponad stuletnią tradycję. Obecnie zajmuje się produkcją takich wyrobów jak liny stalowe standardowe i specjalistyczne, druty stalowe, zawiesia z lin stalowych, taśmy do produkcji zszywek oraz liny kombinowane stalowo-polipropylenowe. Spełniają one europejskie normy, dzięki czemu dystrybuowane są na 20 światowych rynkach. Wyroby Drumet znajdują zastosowanie m.in. w hutnictwie, górnictwie węglowym, przemyśle stoczniowym, lotniczych czy w telekomunikacji.

Historia lin stalowych

Pierwsza lina stalowa została wykonana przez niemieckiego inżyniera górnictwa Wilhelma Augusta Alberta. Użyto jej po raz pierwszy w 1834 roku w kopalni Carolina w górach Harzu w Niemczech. Zainstalowano ją na pochylni o długości 484 metrów. Lina stalowa pierwotnie nazywana więc była „Liną Alberta”. Uważana jest powszechnie za protoplastę obecnie produkowanych lin

Lina Alberta została w całości wykonana ręcznie za pomocą stalowych drutów zwiniętych w splotki. Miała średnicę około 17 milimetrów. Pierwsza lina wykonana była z trzech splotek czterodrutowych z drutów o średnicy 3,5 mm.

Lina Alberta była wykończona jako współzwita o łącznej długości 605 metrów. Na czym to polegało? Złożono ją z wielu krótszych odcinków drutów, które łączone były na zakładkę.

Oczywiście pierwsza lina nie wytrzymywała dłuższej pracy, jednak sama metoda zwijania lin stalowych przeszła do historii jako zwicie Alberta i jest wykorzystywana do dzisiaj.

Tak jak wspomniano – pierwsze liny robiono ręcznie. Z biegiem lat, bo już na przestrzeni 1837-1840 roku wynaleziono maszyny, które umożliwiły precyzyjny wyrób splotek i lin. Dzięki temu z roku na rok powstawało coraz więcej fabryk produkujących liny. Te zaś znajdowały szerokie zastosowanie w wielu branżach, a zwłaszcza w intensywnie rozwijającym się przemyśle.

Czym jest lina stalowa?

W zasadzie trudno pisać o linach stalowych, nie wyjaśniając uprzednio, czym one są, jak są zbudowane, jakie są ich właściwości i rodzaje, a także gdzie znajdują zastosowanie. Liny stalowe, czyli tzw. stalówki to produkty wykonywane z drutów stalowych ocynkowanych lub ze stali nierdzewnej.

Najczęściej można spotkać się z linami stalowymi, które składają się z 6 lub więcej pokrętek złożonych z dużej ilości cienkich drucików, które okręcone są wokoło rdzenia wykonanego z włókien roślinnych lub tworzyw sztucznych.

Lina stalowa ma wiele zastosowań, jednak najczęściej wykorzystywana jest w przemyśle wydobywczym, morskim, budownictwie.

Lina stalowa – budowa

Liny stalowe są to cięgna nośne, które jak już wspomniano, zbudowane są rdzenia, pokrytego tzw. splotkami, czyli pękami mniejszych drutów. To one tworzą zewnętrzną warstwę liny.

Warto wiedzieć, że każda splotka liny stalowej jest zbudowana na wzór budowy liny, czyli też składa się z rdzenia, którym jest drut rdzeniowy, oplecionego pojedynczymi drutami tworzącymi splotki.

Wśród lin możemy wyróżnić liny stalowe dwuskręte, w których każda żyła skręcona jest z pewnej ilości drutów, a wydzielić w nich można:

• Liny współzwite – takie, w których druty w żyłach zawite są w tym samym kierunku, co same żyły. Niestety liny takie mają tendencje do samorozwijania się, choć są za to bardziej elastyczne i mają większą wytrzymałość na zużycie zmęczeniowe,
• Liny przeciwzwite to takie, w których druty w żyłach zwite są w przeciwnym kierunku niż żyły. Dzięki temu mają mniejszą tendencję do samorozwijania się, ale są też dość sztywne w przeciwieństwie do lin współzwitych.

Często spotkać można również liny stalowe strunowe, które skręcone są z pojedynczych drutów wykonanych ze stali nierdzewnej. Na takich stalówkach pokrętkowych można wykonywać sploty. Są to tak zwane szplajsy. Wykonuje się je w celu wykonania ucha lub łączenia ze sobą lin. Takich strunowych nie można splatać, zakańcza się je zaciskami.

Właściwości liny ze stali

Najważniejszą cechą lin stalowych jest ich wytrzymałość. Na nią składa się wiele czynników. Przede wszystkim sposób, w jaki została skonstruowana. Ponadto liczy się też to, z jakiego zrobiona jest materiału.

W sprzedaży są zarówno listy stalowe ocynkowane i nieocynkowane. Pierwsze z nich charakteryzują się dużą odpornością na działanie czynników atmosferycznych: deszczu, śniegu, słońca, które mogą przyczyniać się do powstawania korozji. Dzięki temu wybierając liny stalowe ocynkowane ma się gwarancję długiej żywotności i niezawodności.

Równie istotna właściwość liny stalowej to jej odporność na rozciąganie. Zakłada się, że współczynnik wytrzymałości wynosi 1770 N/mm². Może znosić bardzo duże obciążenie.

Ważna jest też wytrzymałość liny na zrywanie. Jej elastyczność wyznaczana jest przez stosunek metalicznego przekroju do liczby drutów w konstrukcji. Zakłada się, że przy większej ilości splotek i drutów liny są bardziej elastyczne.

Lina stalowa jest też w większym stopniu odporna na ścieranie, choć to w dużej mierze zależy od jej średnicy i sposobu zwinięcia.

Liczy się również to, by była stosunkowo odporna na zgniatanie.

Jak dobrać linę stalową do potrzeb?

Przy dobieraniu liny stalowej do potrzeb, bardzo przydatnym narzędziem jest specjalny kalkulator udostępniany przez dystrybutorów tego typu produktów. Dzięki niemu można dobrać ją pod kątem właściwej konstrukcji, średnicy i długości, a także parametrów takich jak wytrzymałość, siła zrywająca, dopuszczalne obciążenie robocze.

Rodzaje lin stalowych

Liny stalowe można podzielić z uwagi na ich konstrukcję. W ten sposób można wyróżnić kilka ich rodzajów. Są to przede wszystkim:

• Liny (splotki) jednozwite (1×7, 1×19, 1×37),
• Liny splotkowe dwuzwite okrągłe,
• Liny okrągłosplotkowe jednowarstwowe, w tym także o punktowym, liniowym, punktowo-liniowym, liniowo-punktowym styku drutów,
• Liny trójkątnosplotkowe jednowarstwowe,
• Liny okrągłosplotkowe wielowarstwowe nieodkrętne lub o równoległym ułożeniu splotek,
• Liny owalnosplotkowe wielowarstwowe,
• Liny okrągłe trójzwite,
• Liny płaskie – szyte pojedynczo lub podwójnie, wyciągowe, wyrównawcze,
• Liny ze splotek i powierzchniowym stylu drutów,
• Liny o powierzchniowym styku.

Oczywiście liny stalowe można podzielić i na wiele innych rodzajów, kiedy podział będzie brał pod uwagę inne kryterium. Powyższy uwzględnia konstrukcję i splot. Każda, w zależności od tego ma więc inną sztywność, mniejszą bądź większą elastyczność i odporność na rozciąganie, czy ścieranie. Zdarza się, że lina, która posiada dużą elastyczność, jednocześnie jest mało odporna na ścieranie i na odwrót.

Liny można porównywać również pod względem długości i grubości, a także przeznaczenia. Możemy mówić na przykład o linach stalowych:

• Naciągowych,
• Wyciągowych,
• Prowadniczych,
• Odbojowych,
• Holowniczych, cumowniczych,
• Nośnych.

Zastosowanie lin stalowych

Liny stalowe mają szerokie spektrum zastosowań – sprawdzają się w różnych branżach. Najczęściej spotykane są w przemyśle i budownictwie. Oczywiście wykorzystuje się je w towarzystwie specjalistycznego osprzętu, takiego jak szekle, bloczki do lin, kausze, zaciski do lin lub karabińczyki.

Liny stalowe stosowane są również w maszynach, takich jak podnośniki, wyciągarki, dźwigi, czy betoniarki. Sprawdzają się do holowania i podnoszenia elementów. Wykorzystuje się je chociażby do budowy wiszących mostów linowych, parków linowych.

Liny stalowe o mniejszej średnicy stosowane są do ustawiania płotów, barierek, czy jako liny asekuracyjne dla osób pracujących na wysokościach lub uprawiających spoty wspinaczkowe.

Właściwie zastosowanie lin stalowych można mnożyć, bowiem sprawdzają się również na statkach, jako naciąganie i podtrzymanie masztów, czy innych słupów. Stosuje się je również do holowania większych jednostek w portach i na wodzie, ale to oczywiście nie wszystko.

Można więc uznać, że liny stalowe znajdują zastosowanie niemalże w każdej dziedzinie życia. Sprawdzają się w przemyśle stoczniowym, ciężkim, górnictwie, rybołówstwie, budownictwie, rolnictwie, motoryzacji, a także w branży logistycznej i transportowej, czy na jachtach. Wszędzie tak, gdzie niezbędne są same liny lub urządzenia je wykorzystujące.

Zastosowanie lin stalowych w przemyśle

Gdyby zastanawiać się nad rodzajem lin stalowych i ich zastosowaniem w przemyśle, z pewnością najlepiej byłoby wyróżnić te ogólnego zastosowania, a więc uniwersalne. Jednak tak samo często spotykamy się z linami dźwigowymi, które służą do mocowania i przenoszenia ładunków. Są po prostu częścią ogromnych maszyn dźwigowych.

Właśnie dlatego, że liny stalowe są tak wytrzymałe, praktycznie od początku ich istnienia są ściśle związane z przemysłem wydobywczym. Stosowane są w górnictwie głębinowym węgla kamiennego, soli, odkrywkowym węgla brunatnego, rud miedzi, rud cynkowo-ołowianych.

Zastosowanie lin stalowych w budownictwie

Oprócz przemysłu na szczególne omówienie zasługuje budownictwo. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak znaczącą rolę odgrywają w nim stalowe liny. Ich zapotrzebowanie związane jest ze wszelkiego typu maszynami i urządzeniami. Bez lin stalowych wiele sprzętów po prostu nie mogłoby powstać. Przydają się jednak nie tylko w dźwigach, które służą do stawiania konstrukcji, brył budynków, przenoszenia ciężkich ładunków itp.

Bardzo często liny stalowe są elementami składowymi budowlanych konstrukcji wiszących, takich jak mosty, czy zadaszenia. Co więcej są napędami w pomostach i bramach, a także w dźwigach osobowych i towarowych. Liny stalowe sprawdzają się i w pokrewnej budownictwu branży, a więc w architekturze i dekoracji wnętrz. Bardzo często projektanci wykorzystują je w swoich projektach.

Jak widać – ten z pozoru prosty, błahy element, nie jest wcale tak obojętny dla wielu dziedzin. Zwłaszcza tych, w których nie ma miejsca na błędy, takich jak kopalnie, czy stocznie. Producenci dokładają więc wszelkich starań, by zaoferować niezawodny, wytrzymały i trwały produkt.