Najciekawsze zabytki w Splicie, które koniecznie musisz odwiedzić

Nareszcie nadeszły upragnione wakacje. Czas wylegiwania się na plaży, morskich kąpieli oraz drinków z parasolką. Tych, którzy swój tegoroczny urlop zaplanowali w Chorwacji, zachęcamy do zwiedzenia miasta które pamięta jeszcze czasy panowania rzymskiego, mianowicie Splitu. Ma ono w sobie wszystko, czego pragnie każdy urlopowicz, piękne i piaszczyste plaże, wspaniałe widoki oraz ciekawe zabytki.

1. Pałac Dioklecjana

Najpopularniejszy i najpotężniejszy obiekt w całym mieście. Miejsce, którym zbierają się nie tylko ciekawi turyści, ale i mieszkańcy. Wstęp do Pałacu dla zwiedzających jest bezpłatny, można spacerować antycznymi uliczkami i podziwiać pozostałości niegdysiejszego pałacu, a wieczorami odbywają się tu różnorodne koncerty. Mówi się, że miasto zaczęło oficjalnie funkcjonować dopiero po wybudowaniu pałacu, czyli w roku 295.

Powstał z inicjatywy rzymskiego cesarza Dioklecjana, który wybrał właśnie to miejsce w południowej Dalmacji, na swoją siedzibę. Pałac zajmował prawie 30 tys. m2.  Jego mury do dziś otaczają całe miasto, za wyjątkiem nadmorskiej części. Podzielony był na dwie części, w jednej znajdowały się komnaty cesarza a w drugiej mieściły się pomieszczenia przeznaczone dla służby i straży cesarskiej. Później zbudowano również Mauzoleum Dioklecjana oraz trzy świątynie, w tym Świątynię Jowisza. W wyniku wielu najazdów barbarzyńców, budowla została ograbiona i spalona.

Najlepiej zachowanym fragmentem budowli jest perystyl, stanowiący niegdyś główny dziedziniec. Zachowały się również oryginalne rzymskie kolumny. W miejscu dawnych komnat cesarskich wybudowano mieszkania dla społeczeństwa, a z korytarzy sformowano ulice . Spacerując między nimi dojdziemy do pozostałości balkonu, z którego przemawiał do ludu cesarz. Zachowały się również podziemia, do których wejścia pilnują strażnicy ubrani w rzymskie szaty. Pod murami pałacu na każdym kroku spotkać można sklepikarzy z parasolami. Można śmiało powiedzieć, że przechadzając się po uliczkach miasta, tak naprawdę przechadzamy się po dawnych komnatach i korytarzach pałacu.

2. Katedra św. Dujama

Stanowi dawne mauzoleum cesarza Dioklecjana i jest bardzo ważna dla mieszkańców Splitu, ponieważ powstała na cześć jednego z pierwszych męczenników chrześcijańskich i patrona miasta, świętego Dujama.  Wzrok przyciąga szczególnie licząca 60 metrów biała dzwonnica. Na przestrzeni dziejów świątynia była wielokrotnie przebudowywana, dlatego dziś jej wnętrze to istna mieszanka stylów.

Łączy w sobie epokę romanizmu, gotyku, renesansu i baroku. W środku podziwiać można wartościowe obrazy i rzeźby, wśród których najcenniejszą jest popiersie  Dioklecjana. Wychodząc z katedry uwagę przykuwają bogato zdobione wrota, obleczone roślinnym ornamentem oraz rzeźba przedstawiającą najważniejsze sceny biblijne i życie Jezusa. Wejście do świątyni, strzeżone było przez sfinksy przywiezione z Egiptu. Dziś na straży stoi tylko jeden, będący wierną kopią swojego poprzednika.

3. Pomnik Grzegorza Ninskiego

Pomnik przedstawia biskupa (org. Grgur Ninski), który bezwzględnie walczył o pismo słowiańskie i wprowadzenie go do liturgii katolickiej. Dla Chorwatów była to bardzo istotna kwestia ponieważ na początku średniowiecza, do Splitu napływała ogromna liczba ludności słowiańskiej. Dzięki temu miasto stało się ważnym ośrodkiem handlowym. Charakterystycznym elementem monumentu, jest wielki miedziany palec u stopy. Powiadają, że każdy kto dotknie tego palca na pewno jeszcze kiedyś wróci do  Splitu. Inni twierdzą, że złapanie palca gwarantuje szczęście i zdrowie. Tak czy inaczej, złapać nie zaszkodzi.

4. Świątynia Jowisza

Wśród trzech świątyń zbudowanych na terenie Pałacu Dioklecjana, na szczególną uwagę zasługuje Świątynia Jowisza. Jej głównym przeznaczeniem były obrzędy religijne, a dokładniej miejsce czci najwyższego ze wszystkich bóstw rzymskich czyli Jowisza. Jednak z powodu rozwijającego się w średniowieczu chrześcijanizmu, świątynię przekształcono później w babtysterium.

Zniesiono kult Jowisza, a cześć zaczęto oddawać Św. Tomaszowi. Podobnie jak w przypadku pałacu, przy wejściu znajduje się posąg egipskiego sfinksa. Niestety na skutek wielokrotnych najazdów, stracił głowę i pozostał po nim tylko korpus. W środku znajdziemy pomnik Jana Chrzciciela oraz dwa sarkofagi, w których spoczywają ciała biskupów Splitu a także wieczną chrzcielnicę, płyty nagrobne czy zabytkowe stare fryzy.

5. Plac narodowy

W samym centrum placu wznosi się pochodzący z XV wieku Ratusz, który obecnie jest siedzibą Muzeum Etnograficznego. Nie można nie zauważyć Wieży Zegarowej, z zegarem słonecznym również z XV wieku. Wzdłuż ulic ciągną się olbrzymie palmy, wokół jest mnóstwo restauracji, barów i kawiarni.

Spacerując historycznym  deptakiem dojdziemy na mało popularny, elegancki, utrzymany w duchu austro-węgierskim plac Republiki, z którego rozpościera się przepiękny widok na wybrzeża Adriatyku. Plac otoczony jest zabytkowymi budynkami, których arkady są każdego wieczoru oświetlane, robiąc przy tym niesamowite wrażenie.

6. Salona

Są to bardzo dobrze zachowane ruiny antycznego portu.  Znajdują się w niedalekim sąsiedztwie od centrum miasta. Ruiny stanowią pozostałości po budynkach administracyjnych, forum, term, teatru, amfiteatru, świątyń, akweduktu oraz murów obronnych. Wśród ruin natkniemy się również  na potężny obszar stanowiący dawną nekropolię.

7. Trzy bramy

Wśród wszystkich pozostałości po murach dawnego pałacu, warto zwrócić uwagę na bramy, przez które przejeżdżali antyczni przywódcy. Wyróżnić można 3 bramy:

• Brama Złota.
  To ona stanowiła główną drogę wiodącą do Salony, będącą stolicą rzymskiej prowincji w Dalmacji. Dwie pozostałe bramy są nieco skromniejsze, aczkolwiek również zasługują na uznanie.

  

• Brama Srebrna
  To wysoka pozostałość uwieńczone czterema oknami. Jest mniej zdobiona niż Złota, natomiast jej historia została uwieczniona przejazdem papieża Jana Pawła II.

  

• Brama Żelazna
  Posiada dzwonnicę i romańską wieżę, która pełniła główną funkcje komunikacyjną poza murami miasta. U stóp wszystkich bram znajduje się orientalny bazar.

  

8. Wzgórze Marjan

To tzw. „zielone płuca” Splitu. Miejsce ciągłych wypadów weekendowych dla tutejszych mieszkańców. Warto poświęcić temu miejscu trochę uwagi,  ze względu na przepiękną roślinność i niezwykle bogaty las sosnowy oraz aby podziwiać piękną panoramę na Split, morze i okoliczne wyspy. Dotarcie z centrum zajmuje jedynie 10 minut drogi. Poza spacerami i odpoczynkiem od hałasu, turyści mogą również posmakować chorwackiej kultury, historii i spędzić aktywnie czas.

9. Muzea i galerie

Dla osób, które chciałyby dowiedzieć się czegoś więcej na temat Splitu, miasto oferuje wiele muzeów oraz galerii takich jak:

• Muzeum Miejskie, poświęcone dziejom miasta i jego rozwojowi w poszczególnych okresach.
• Muzeum Morskie , założone w 1925 r. skupiające w sobie różnorodne eksponaty dotyczące  dziejów żeglugi adriatyckiej od  czasów starożytnych po obecne.
• Muzeum Archeologiczne, którego początki sięgają  1820 r. to najstarsze muzeum w całej  Chorwacji. Obejrzeć w nim można liczne przedmioty z pobliskiej Salony w tym dużo rzeźb nagrobnych, rzymskie wyroby ze szkła czy grecką ceramikę.
• Wspomniane wcześniej Muzeum Etnograficzne, gromadzące ponad 20 tys. eksponatów, takich jak tradycyjne stroje narodowe, instrumenty muzyczne, broń, biżuterię, przedmioty codziennego użytku.
• Muzeum Chorwackich Zabytków Archeologicznych, w całości poświęcone epoce średniowiecza. Podziwiać w nim można fragmenty kamieni z inskrypcjami, nagrobki, ołtarze, broń, biżuterię oraz wiele innych przedmiotów z których korzystali chorwaccy królowie.
• Galeria Meštrović  (czyt. Mesztrowić), miejsce w którym zobaczyć można kolekcję dzieł jednego z najsłynniejszych chorwackich rzeźbiarzy. Budynek galerii zaprojektował sam Meštrović, w którym mieszkał i tworzył swoje działa aż do śmierci, która nadeszła w 1962 roku. Tuż obok galerii, znajduje się tzw. Kaštelet Meštrović czyli pobliska budowla obronna. Artysta wykupił ją i stworzył w niej miejsce do wystawiania swoich płaskorzeźb przestawiające sceny z życia Jezusa.