Jak mówić poprawnie po polsku? Największe wpadki językowe Polaków
Chociaż wydaje się, że nie ma nic bardziej irytującego niż świąteczna reklama „Włączamy niskie ceny” (przynajmniej wymawiana, a raczej wyśpiewana prawidłowo) jest jednak coś, co potrafi zdenerwować prawie w równym stopniu. Poprawna polszczyzna. Oczywiście poprawna inaczej. No bo co? Ja nie potrafię mówić po polsku?
1. Można to wziąść?
2. W każdym bądź razie
3. W cudzysłowiu
4. Cofać się wstecz/Cofać się do tyłu
5. Włanczać/Wyłanczać
6. Proszę panią
7. Ciężki orzech do zgryzienia
8. Najmniejsza linia oporu
9. Trzeci lipiec
10. Dwutysięczny piętnasty
11. Na prawdę i napewno
12. Lubiałem/Lubiałam
1. Można to wziąść?
Wszystko można braść. Byle braść poprawnie. Właściwie nie wiadomo skąd wziął się ten błąd. O ile wiele da się racjonalnie wyjaśnić, wziąść wciąż pozostaje tajemnicą. Wystarczy zapamiętać, że prawidłowa forma to wziąć.
2. W każdym bądź razie
Czyli co? W każdym razie czy bądź co bądź? Wyżej wymieniony błąd jest powszechny nawet w mediach. Mówią tak dziennikarze, politycy, eksperci z różnych dziedzin. Jest to niepotrzebne połączenie dwóch związków wyrazowych. Lepiej coś sprawdzić, gdy chcemy popisać się elokwencją.
3. W cudzysłowiu
To również powszechny błąd. Prawidłowa wersja to w cudzysłowie. Istnieje jednak prosta zasada, która pozwoli zapamiętać, jak powinno się mówić poprawnie. W cudzysłowie, a nie w cudzysłowiu, bo powiesz w rowie, a nie w rowiu. Niektórzy przywołują tu inne niecenzuralne słowo na d…, ale jeśli ma to być dla dobra nauki, jestem za.
4. Cofać się wstecz/Cofać się do tyłu
Wow, niewiarygodne, że można cofać się do przodu. Czasownik cofać sam w sobie wskazuje kierunek, po co więc na siłę go dodawać?
5. Włanczać/Wyłanczać
Błąd częściej spotykany podczas wymowy, w piśmie rzadziej, chociaż się zdarza. Prawidłowa wersja to oczywiście włączać/wyłączać i tego się trzymajmy.
6. Proszę panią
Prosić panią można tylko w jednej sytuacji. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy spotkana osoba to ta jedyna na całe życie, lepiej nie prosić jej o rękę, bo tylko do takiej sytuacji ten zwrot się odnosi. Bezpieczniej zatem jest mówić proszę pani. Można jeszcze prosić panią do tańca, ale czy w dzisiejszych czasach tak się mówi?
7. Ciężki orzech do zgryzienia
A czy orzech może być ciężki? Orzechy raczej mają porównywalną wagę i mogą być jedynie twarde. I to jest właśnie odpowiedni przymiotnik – twardy.
8. Najmniejsza linia oporu
Czyli co? Linia to pojęcie dosyć jednostajne. W tym wyrażeniu chodzi raczej o opór, a tylko on może być mniejszy lub większy, dlatego prawidłowo powinno się mówić iść po linii najmniejszego oporu.
9. Trzeci lipiec
To ile tych lipców jest? Poprawną wersją jest trzeci lipca. Łatwo to zapamiętać tak: trzeci (dzień) lipca. Chodzi nam o konkretny dzień i pozostawiamy to w domyśle.
10. Dwutysięczny piętnasty
Rok dwutysięczny był tylko raz i już dawno minął. Nic nie wskazuje na to, żeby miał się powtórzyć. Mówienie, że mamy rok dwutysięczny czternasty czy jakiś inny jest niepoprawne. Powinno się mówić, że jest rok dwa tysiące piętnasty.
11. Na prawdę i napewno
Jest jedno zdanie, które wystarczy zapamiętać, żeby nie popełniać takich błędów. Naprawdę piszemy naprawdę razem, a na pewno na pewno oddzielnie. Proste?
12. Lubiałem/Lubiałam
Słyszy się to dosyć często i oczywiście jest to niepoprawne. Gdyby bezokolicznik brzmiał lubieć to nie byłoby problemu, jednak chodzi o lubić, dlatego powinno się mówił lubiłem/lubiłam.
Błędów językowych jest oczywiście dużo więcej, przedstawione powyżej są jednak najbardziej irytujące. Jak mówić poprawnie po polsku? Wystarczy nauczyć się kilku zasad, ale też myśleć, kiedy coś się mówi. To naprawdę nie boli.
Polacy wciąż popełniają błędy językowe i ile by o nich nie mówić, to się chyba nigdy nie zmieni. Sama nie raz słyszę to na ulicy.