Co to jest eksykator i jak jest zbudowany?

Eksykatory to hermetyczne naczynie laboratoryjne zawierające środki pochłaniające wilgoć, które służą do konserwacji przedmiotów wrażliwych na zawilgocenie. Powszechnie stosowane eksykatory w pracy laboratoryjnej mają okrągły kształt i wykonane są z ciężkiego, grubościennego szkła. Stosuje się również eksykatory z tworzywa sztucznego. W zależności od przeznaczenia eksykatory z tworzywa mogą mieć różny kształt. Zazwyczaj wewnątrz naczynia znajduje się wymienna platforma, gdzie umieszcza się przedmioty, które są przechowywane. Środek pochłaniający wilgoć (przeważnie jest to żel krzemionkowy) umieszcza się pod platformą.

Zastosowanie eksykatorów

Powszechnym zastosowaniem eksykatorów takich jak z DanLab jest ochrona substancji higroskopijnych poprzez przechowywanie prób pod normalnym ciśnieniem. Taki rodzaj eksykatorów posiada zazwyczaj węższą dolną część, zwaną stopką, która oddzielona jest od górnej części siatką metalową lub płytką szklaną z otworami.

Eksykatory można także stosować do ostrożnego odparowywania prób oraz magazynowania ich w warunkach próżni. Takie eksykatory pozbawione są stopki, na pokrywie umieszczony jest kranik, a niektóre modele posiadają także manometr. Kranik umożliwia podłączenie pompy próżniowej, dzięki czemu ciśnienie wewnątrz eksykatora zmniejsza się. Po otrzymaniu właściwego podciśnienia przekręca się kran i odcina wąż od pompy.

Ważne jest, aby eksykatory próżniowe przed usunięciem powietrza odpowiednio zabezpieczyć przed ewentualną improzją. Duża różnica ciśnień pomiędzy wnętrzem eksykatora a otoczeniem może spowodować uszkodzenie i rozerwanie naczynia. W tym celu eksykator owija się grubym ręcznikiem lub na naczynie nakładana jest gęsta druciana siatka.

Stosowane są również eksykatory, w których można ogrzewać suszone substancje. W takich urządzeniach substancję umieszcza się na dnie eksykatora natomiast środek suszący na specjalnym sitku w górnej części naczynia. Dolna część ogrzewana jest na łaźni wodnej.

Zawartość eksykatorów jest narażona na działanie wilgoci atmosferycznej przy każdym otwieraniu naczynia. Osiągnięcie niskiej wilgotności wymaga również czasu, dlatego nie jest to odpowiednia metoda do przechowywania chemikaliów (takich jak np. metale alkaliczne), które zazwyczaj szybko i gwałtownie reagują z wilgocią atmosferyczną. Wówczas lepszą metodą może okazać się linia Schlenka.

Użytkowanie eksykatorów

Dolna komora eksykatora zawiera grudki żelu krzemionkowego, świeżo wypalone wapno palone, siarczan wapnia lub bezwodny chlorek wapnia do swobodnego pochłaniania pary wodnej. Substancja wymagająca wysuszenia umieszczana jest na górnej komorze, zwykle na szklanej, perforowanej płycie ceramicznej. Szlifowane obrzeże pokrywy eksykatora musi być posmarowane cienką warstwą smaru próżniowego, wazeliny lub innej substancji, aby zapewnić całkowitą szczelność. W celu ochrony przed potencjalnym uszkodzeniem eksykatora zaleca się, aby pokrywę ostrożnie wsuwać i zdejmować, zamiast umieszczać ją bezpośrednio na podstawie.