Kim jest i na jakie zlecenia może liczyć tłumacz medyczny

Na polskim rynku tłumaczeń medycznych najwięcej zleceń dotyczy języka angielskiego oraz niemieckiego, rzadziej są to: język włoski, francuski, niderlandzki, norweski, szwedzki, rosyjski, hiszpański czy łacina. Zawodowy tłumacz medyczny to człowiek, który posiada wyższe wykształcenie kierunkowe – dr n. med., lek. med., dr lub mgr pokrewnego kierunku, takiego jak np.: biologia, weterynaria, fizjoterapia, farmacja, biotechnologia itp.

Kim jest tłumacz medyczny?

To także osoba, która zarówno rozumie merytorykę przekładanych tekstów, także na poziomie molekularnym (fizjologia, anatomia, histologia, biologia komórki, biochemia, cytologia, chirurgia, neurologia, okulistyka, dermatologia, onkologia itd.), jak też biegle włada dwoma językami, w tym językiem ojczystym oraz danym językiem obcym. Oczywiście powinna być oczytana w terminologii fachowej dla pary językowej, w której pracuje jako tłumacz.

Jakie są tłumaczenia specjalistyczne?

Rodzimy rynek tłumaczeń medycznych najczęściej ześle mu od osób prywatnych zlecenia tłumaczenia dokumentacji medycznej (wyniki badań obrazowych i laboratoryjnych, wypis ze szpitala, czyli kartę informacyjną leczenia szpitalnego, kartę szczepień, zaświadczenie lekarskie, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, opinię medyczno-psychologiczna) na język angielski, bądź język niemiecki celem kontynuacji leczenia trudnych przypadków poza granicami kraju, w tym najczęściej przypadków pacjentów onkologicznych bądź osób ze stwierdzonymi blokami metabolicznymi tudzież rzadkimi jednostkami chorobowymi o podłożu genetycznym.

Czasem otrzyma on też do przetłumaczenia diagnozę medyczną z języka łacińskiego na język polski. Celem przeprowadzenia zagranicznych konsultacji lekarskich zwykle wystarczające jest tłumaczenie zwykłe (oficjalnie niepoświadczone za zgodność z oryginałem), natomiast w przypadku spraw kierowanych do urzędów, sądów, ZUS-u bądź firm ubezpieczeniowych obowiązkowe będzie wykonanie tłumaczenia przysięgłego, inaczej zwanego przekładem uwierzytelnionym.

Jeśli chodzi o translacje przysięgłe, agencja tłumaczeń medycznych lub niezależny tłumacz medyczny może też otrzymać zlecenie tłumaczenia, które ma posłużyć jako dowód w sprawie sądowej przeciwko lekarzowi lub szpitalowi z tytułu nieumyślnego spowodowania śmierci lub trwałego uszczerbku na zdrowiu bądź innych zaniedbań zawodowych. Czasem klient może życzyć sobie również tłumaczenie medyczne z korektą tekstu przez native speakera, szczególnie wówczas, gdy do tłumaczenia chce przekazać swoją badawczą pracę naukową, przeznaczoną do publikacji w zagranicznym czasopiśmie o wysokim współczynniku Impact Factor (artykuł, opis przypadku, abstrakt).

Co robi tłumacz przysięgły?

W naszym kraju tłumacz przysięgły to osoba uprawniona do poświadczania wierności wykonanej translacji, zaprzysiężona przez Ministra Sprawiedliwości RP. Tak się akurat składa, że lwia część tłumaczy przysięgłych w Polsce ma blade pojęcie o medycynie, toteż w przypadku procedur implikujących konieczność wykonania fachowego przysięgłego tłumaczenia medycznego dobrą praktyką niektórych biur tłumaczeń jest wykonywanie tłumaczeń dwustopniowych, a nawet trójstopniowych.

Na etapie pierwszym samym tłumaczeniem i dbałością o warstwę merytoryczną przekładu zajmuje się lekarz medycyny bądź tłumacz techniczny NOT ze specjalizacją tłumaczeniową w zakresie medycyny i ochrony zdrowia, a na kolejnym etapie jego praca jest weryfikowana przez tłumacza przysięgłego, który wychwytuje ewentualne pominięcia bądź przekłamania w tłumaczeniu i przeprowadza korektę warstwy językowej i gramatycznej tłumaczenia tekstu medycznego.

Oczywiście na koniec pod tłumaczeniem formalnie podpisuje się tłumacz przysięgły i to on opatruje je swoją okrągłą pieczęcią z nadanym numerem TP. Tylko kompetentny, zgrany zespół (tłumacz i korektor) może wydać produkt najwyższej jakości. W incydentalnych przypadkach można spotkać tłumaczy, którzy ukończyli akademię medyczną oraz podyplomowe studia w zakresie translatoryki i zdali egzamin na tłumacza przysięgłego i wówczas zwykle wystarczy jednostopniowy przekład przysięgły tekstu medycznego.

Kto dokonuje przekładu dokumentacji medycznej?

Tłumaczenia dokumentacji medycznej do konsultacji lekarskich w Norwegii, Szwecji a nawet Niemczech dość często akceptowane są w języku angielskim. W niemieckich klinikach obchody i odprawy prowadzone są w języku angielskim, więc większość lekarzy specjalistów i część rezydentów (lekarzy w trakcie specjalizacji) zna w stopniu wystarczającym ten język (a już na pewno biernie), by zrozumieć tekst medyczny. Tym bardziej w niemieckim szpitalu można oczekiwać znajomości języka angielskiego przez ordynatora, pracowników naukowych, lekarzy specjalistów czy lekarzy-imigrantów.

Od firm, uczelni wyższych (głównie uniwersytetów medycznych) i innych instytucji państwowych tłumacz medyczny np. Besttext.pl, może liczyć na tłumaczenie szerokiego spektrum dokumentów: prezentacji Power Point, manuskryptów do publikacji w czasopismach naukowych, artykułów naukowych do przedruku w rodzimych czasopismach specjalistycznych, abstraktów, posterów na kongresy medyczne, monografii, książek medycznych, ofert handlowych, folderów i ulotek, instrukcji obsługi aparatury medycznej, sprzętu medycznego i instrumentów chirurgicznych, CV i listów motywacyjnych badaczy, naukowców, wniosków o przyznanie grantu badawczego, protokołu badania klinicznego, dzienniczka pacjenta, wniosku do Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych o zezwolenie na przeprowadzenie badania klinicznego, umów handlowych naszpikowanych specjalistyczną terminologią medyczną, filmów promocyjnych, a także ulotek i charakterystyk leków dla koncernów farmaceutycznych, treści stron internetowych firm medycznych itd.

Programy przyśpieszające pracę tłumacza

Wielu tłumaczy medycznych wspomaga się w pracy programami komputerowymi typu CAT (TRADOS, WordFast, Transit itd.), które przyspieszają pracę dzięki wbudowanej pamięci tłumaczeniowej (Translation Memory) i pomagają ujednolicić przekład. W przypadku plików nieedytowalnych (skanów .jpg czy plików .pdf) wymagane jest najpierw przygotowanie tzw. pliku OCR (edytowalnego w MS Word) i poprawienie błędów programu interpretującego zeskanowane pismo, który przeprowadza konwersję tekstu do pliku edytowalnego, który z kolei może posłużyć jako plik wyjściowy do pracy w programie typu CAT (Computer Aided Translation).

Profesjonalne tłumaczenia medyczne

Praca tłumacza medycznego jest ciężka, gdyż zakres terminologii do opanowania jest bardzo obszerny (doświadczony tłumacz medyczny co drugie, trzecie zdanie tłumaczonego tekstu zwykle i tak musi sięgać do specjalistycznych słowników językowych, by upewnić się, czy w danym kontekście słowo, którego chce użyć w tłumaczeniu jest właściwe lub odnaleźć całkowicie nieznany termin).

Ponadto w trakcie wykonywania tłumaczeń poziom koncentracji musi być maksymalny, by uniknąć błędów, choćby przy przepisywaniu bądź weryfikowaniu danych liczbowych, np. wyników badań (biochemicznych wskaźników laboratoryjnych), zaordynowanych dawek terapeutycznych itd., bo właśnie wtedy waży się zdrowie i życie ludzi. Jakkolwiek szczęśliwie składa się, że może ona dawać sporo satysfakcji z niesienia pomocy potrzebującym pacjentom oraz z doskonalenia profesjonalnego warsztatu zawodowego.

Podobnie jak lekarz z powołania będzie doskonale służył pacjentom pracą swych rąk, wiedzą i intelektem, tak tłumacz medyczny z powołania najlepiej sprawdzi się w tej roli, tyle tylko że w innym aspekcie procesu terapeutycznego, zgodnie z treścią angielskiego powiedzenia Everybody comes into the world to find what they do best.