Piany i uszczelniacze – zastosowania i przykłady

Chemia budowlana dostarcza dziś nam narzędzi do sprawnego i stosunkowo łatwego wykonywania wielu pac budowlanych i remontowych. Jednym z tych narzędzi są piany i uszczelniacze, które wykorzystujemy do uszczelniania, łączenia i montażu rozmaitych elementów. Jest wiele rodzajów tych przydatnych środków. Spróbujmy przyjrzeć się im bliżej.

• Piany montażowe
• Uszczelniacze
• Silikony
• Silikon uniwersalny
• Silikon sanitarny
• Silikon budowlany
• Silikon szklarski
• Silikon monterski
• Silikon wysokotemperaturowy
• Silikon kamieniarski
• Silikon dekarski
• Akryle

Piany montażowe

Pianki montażowe to poliuretanowe substancje, które wykorzystuje się w pracach montażowo-budowlanych. Ich najczęstsze funkcje to uszczelnianie, montaż i łączenie okien, drzwi, ram, rolet i połaci dachowych. Można z ich pomocą skutecznie i bez wielkiego wysiłku zabezpieczyć każdy budynek przed nieszczelnością czy wilgocią.

Pianka poliuretanowa powstaje w wyniku zmieszania w równym stosunku dwóch płynnych składników, określanych jako MDI. Kiedy zadziała się na nie propanem-butanem, zachodzi reakcja chemiczna, która w efekcie daje gąbczastą, spienioną strukturę, ta zaś okazuje się bardzo wytrzymała, kiedy już po aplikacji zesztywnieje w kontakcie z czynnikami atmosferycznymi.

Dostępne na rynku pianki montażowe, które można przejrzeć na: koelnerpolska.pl/produkty/zamocowania/piany-i-uszczelniacze, najczęściej występują w metalowych pojemnikach o pojemności w granicach od siedmiuset pięćdziesięciu do dziewięciuset mililitrów. Żeby zaaplikować piankę potrzebny jest aplikator zwany rurką (w takim wariancie mówimy o piankach wężykowych) lub, równie powszechnie używany, specjalny pistolet (pianki pistoletowe).

Warto wspomnieć jeszcze o piankach niskoprężnych. Ich wyróżnikiem jest to, że przyrost warkocza (czyli właśnie prężność) jest znacznie mniejszy, dzięki czemu łatwiej go kontrolować, co ma spore znaczenie na przykład podczas montażu stolarki otworowej.

Pianki są obecnie najskuteczniejszym i najbardziej wydajnym sposobem ociepleń. Hydro- i termoizolacja z ich pomocą ma kilka atutów, które sprawiają, że styropian czy wełna mineralna nie wytrzymują tu konkurencji. Przede wszystkim używając pianki, nie musimy już montować żadnych dodatkowych elementów. Ponadto takie rozwiązanie zapewnia niezwykle wysoką szczelność i wzmacnia całą konstrukcję budynku.

Wybierając piankę montażową trzeba zwrócić uwagę na jej wydajność, bo to od tego zależy przecież, ile puszek będziemy musieli kupić. Wydajność zaś określa się na podstawie rozłożonego na wyznaczonej powierzchni warkocza. Zasadniczo opakowanie o pojemności ośmiuset trzydziestu mililitrów to tak naprawdę około pięćdziesiąt lub sześćdziesiąt litrów gotowego produktu – wartości te mogą się wahać w zależności od temperatury i wilgotności powietrza.

Uszczelniacze

Czym są uszczelniacze? To akurat nie jest jakaś wielka zagadka. Sama nazwa wyraźnie naprowadza nas na właściwy trop. Są to mianowicie trwale elastyczne masy, które służą do uszczelniania i spoinowania.

Oczywiście nie wszystkie są tego samego typu. Zarówno uszczelnianie jak i spajanie może się odbywać za pomocą różnych substancji, takich jak silikony, akryle, wszelkiego rodzaju kity, kleje czy uszczelniacze kauczukowe, butylowe, polimerowe i inne. Zwykle zapakowane są w podłużne kartusze, a używa się ich, wyciskając je przy użyciu specjalnego pistoletu.

Silikony

Silikony to grupa elastycznych mas, które po zastosowaniu twardnieją, jednak tylko do pewnego stopnia – silikon nigdy nie stwardnieje na kamień, zawsze zachowa przynajmniej pewien stopień elastyczności. Środki tego typu mają wiele rodzajów, a to jak i gdzie je zastosujemy (na przykład wewnątrz czy na zewnątrz budynku) zależy od konkretnego rodzaju, jaki wybierzemy.

Podstawowy podział dzieli silikony na dwie duże grupy – octanowe i neutralne. Silikony octanowe wydzielają charakterystyczny zapach octu, dzięki któremu od razu wiemy, z jakiego typu substancją mamy do czynienia. Stosującym ten rodzaj silikonu zaleca się ostrożność, ponieważ nie do każdego rodzaju podłoża się on nadaje – może wchodzić w reakcję z kamieniem, częścią metali czy materiałami, które zawierają w sobie wapno.

Trzeba też mieć na uwadze, że silikony octanowe mają słabszą przyczepność do tworzyw sztucznych, takich jak chociażby akryl. Z tego względu nie poleca się stosowania ich na przykład do uszczelniania spoin powstających po zamontowaniu akrylowego brodzika czy wanny.

Bezpieczniejsze są silikony neutralne, czyli alcoxy i metoxy. Używając ich nie musimy zachowywać takiej ostrożności. Są bezwonne (więc po zapachu łatwo możemy poznać, czy mamy do czynienia z silikonem neutralnym czy octanowym) i chemicznie neutralne. Oznacza to, że nie wchodzą w reakcje z żadnym materiałem, możemy więc śmiało używać ich do podłoża wszelkiego gatunku, nie przejmując się niepożądanymi konsekwencjami. Łatwo z tego wywnioskować, że jest to jedyna optymalna opcja w przypadku na przykład akrylu i innych tworzyw sztucznych, które źle znoszą potraktowanie ich silikonem octanowym.

Trzeba jednak zaznaczyć, że podział na silikony octanowe i neutralne to tylko najbardziej szerokie i podstawowe rozróżnienie, które nie oddaje w pełni zróżnicowania tego typu uszczelniaczy. Każdy z tych dwóch typów silikonów dzieli się na szereg rozmaitych podkategorii, a głównym wyróżnikiem jest tutaj przeznaczenie. Mamy więc silikony uniwersalne, sanitarne, budowlane, szklarskie, dekarskie, kamieniarskie, monterskie czy wysokotemperaturowe.

Silikon uniwersalny

Ostrożnie, nazwa może być w tym wypadku nieco myląca. „Uniwersalny” możemy łatwo zrozumieć jako „nadający się do wszystkiego”, tymczasem sprawa wcale nie przedstawia się tak różowo. Uniwersalność silikonu oznacza w tym wypadku po prostu, że w przeciwieństwie do tych bardziej wyspecjalizowanych, można nim uszczelniać powierzchnie różnego rodzaju. Ale „różnego rodzaju” nie oznacza „każdego rodzaju”, niestety.

Łatwo o tym zapomnieć i sięgnąć po silikon uniwersalny z rozpędu, nie bacząc na to, jaką powierzchnię musimy uszczelnić. Tymczasem należy on do grupy silikonów octanowych, ma zatem kwaśny odczyn, z czego jasno wynika, że stosowanie go do uszczelniania wyrobów z kolorowych metali, akrylu czy PCV nie jest dobrym pomysłem. Nie zaleca się też używania go w łazienkach i kuchniach, bowiem w tych pomieszczeniach, stale wystawionych na kontakt z wilgocią, najlepiej stosować uszczelniacze zawierające w sobie środki grzybobójcze, silikon uniwersalny natomiast do takich nie należy.

A zatem to, co w założeniu powinno mieć, wnioskując z nazwy, wszechstronne zastosowanie, tak naprawdę ma szereg ograniczeń i nie może zastąpić silikonów specjalistycznych. No dobrze, ale skoro już powiedzieliśmy sobie, do czego silikon uniwersalny się nie nadaje, to trzeba postawić pytanie, w jakich pracach się on sprawdzi. Otóż stosuje się go najczęściej do uszczelniania połączeń instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych, ościeżnic czy połączeń ze szkłem i szkliwionymi materiałami.

Silikon sanitarny

Tutaj nazwa jak najbardziej uczciwie wskazuje na przeznaczenie tego typu uszczelniaczy, a są one oczywiście dedykowane pomieszczeniom sanitarnym, najpowszechniej zatem stosuje się je w domowych kuchniach i łazienkach. A dlaczego właśnie one najlepiej się do tego nadają? Przede wszystkim znaczenie ma ich wytrzymałość na podwyższoną wilgotność powietrza i bezpośrednie działanie wody, a zatem warunki, które panują w łazienkach i kuchniach, a które mogłyby zaszkodzić innego typu uszczelniaczom.

Innym ważnym plusem są dodatki biobójcze stosowane w sanitarnych silikonach. Czy to ważne? Owszem, raczej dość istotne. To takie dodatki są zabezpieczeniem przed grzybami. Co jak co, ale pleśń porastająca wykonane z silikonu spoiny stanowi bardzo wątpliwą ozdobę kuchni czy łazienki. Innym czynnikiem sprawiającym, że silikony sanitarne są idealnym rozwiązaniem do zastosowania w takich właśnie pomieszczeniach, jest ich odporność na działanie różnorakich środków czyszczących.

Trzeba tu dodać, że silikony sanitarne występują zarówno w wersji neutralnej jak i o odczynie kwaśnym. Dokonując wyboru trzeba więc wziąć pod uwagę, jakiego rodzaju konkretnie materiały będziemy poddawać uszczelnianiu czy łączeniu – jeżeli w grę wchodzi tu akryl bądź PCV, silikon neutralny będzie oczywiście lepszą opcją. Jeśli zależy nam na czasie, możemy wybrać uszczelniacz sanitarny szybki, to znaczy taki, który wiąże już w przeciągu pięciu minut od zastosowania.

Silikon budowlany

Tutaj nazwa również mówi właściwie wszystko – jest to silikon, którego przeznaczeniem jest wykorzystywanie do wszelkiego rodzaju połączeń i uszczelnień budowlanych. Jest odporny na działanie wody, a swoje właściwości zachowuje bez problemu w temperaturze o zakresie od minus trzydziestu do aż stu dwudziestu stopni Celsjusza.

To dzięki tym zaletom dobrze sprawdza się zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynków. Nie bez znaczenia jest też fakt, że dobrze przylega on do większości stosowanych w budownictwie materiałów, nawet do szkła. Najczęściej jest używany do wypełniania szczelin dylatacyjnych, spoin wokół ościeży okien i drzwi oraz rozmaitych pęknięć w elewacjach. Nie jest najlepszym rozwiązaniem jednak przy uszczelnianiu akrylowych wanien i brodzików – tutaj mimo wszystko lepiej skorzystać z silikonu sanitarnego.

Silikon szklarski

Tutaj nie powinniśmy dać się zwieść nazwie. Owszem, jest on jak najbardziej wykorzystywany w przemyśle szklarskim, jednak do tego jego zastosowania się nie ograniczają. Ogólnie może być stosowany wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z materiałami o gładkiej i lśniącej powierzchni. Przyda się zatem do uszczelniania oszklonych konstrukcji czy przyklejania luster, ale również chociażby do uszczelnień w lakierowanym drewnie bądź glazurze. A zaletą wyróżniającą go spośród innych silikonów jest to, że nie żółknie on z upływem czasu.

Silikon monterski

Tym typem silikonu możemy nie tylko uszczelniać różne materiały, ale również je kleić. Spoiny, które powstają po jego zastosowaniu, wyróżniają się tym, że są wyjątkowo trwałe i odporne na działanie wody. Ponadto rozpiętość temperatur, w której silikon monterski zachowuje swoje cenne właściwości, jest naprawdę szeroka – od minus pięćdziesięciu do stu osiemdziesięciu stopni Celsjusza.

Silikon wysokotemperaturowy

Jeżeli silikon monterski może wytrzymać tak duże temperatury, to jakie wytrzymuje ten, który w nazwie ma „wysokotemperaturowy”? Otóż jego zwiększona odporność na wysokie temperatury pozwala mu na wytrzymanie w miejscach, w których sięgają one nawet i trzystu pięćdziesięciu stopni Celsjusza. Ten silikon, zawsze w charakterystycznym czerwonym kolorze, znajduje zastosowanie między innymi w uszczelnianiu przewodów spalinowych i kominów.

Silikon kamieniarski

Ten silikon z grupy neutralnych, stosowany zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynków, pozwala na łączenie elementów kamiennych ze sobą lub materiałami innego rodzaju. Jego zaletą jest, iż nie odspaja się od podłoża, a ponadto nie powoduje na kamieniu przebarwień. Nadaje się nawet do spoinowania kamienia o dużej chłonności i podatności na plamienie, takiego jak na przykład marmur.

Silikon dekarski

Ten typ silikonu wykorzystywany jest przede wszystkim do uszczelniania dachów, ale także do spoinowania rynien, rur spustowych i obróbek blacharskich. Jego zalety, szczególnie ważne z racji tego, iż jest wykorzystywany na zewnątrz, to odporność na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, promieniowania UV i wody. Charakteryzuje się też dużą odpornością na skurcz w trakcie wiązania i nie wchodzi w reakcje chemiczne z innymi materiałami, co stanowi jego dodatkowe atuty.

Akryle

Silikony nie są, jak już napisaliśmy, jedynym rodzajem uszczelniaczy. Innym są akryle. Odróżnia je przede wszystkim to, że, w przeciwieństwie do silikonów, można je malować, co pozwala łatwiej ukryć spoiny i osiągnąć tym sposobem lepszy efekt estetyczny. Ich dobra przyczepność do materiałów budowlanych sprawia, że wykorzystywane są przede wszystkim do uszczelniania spoin w materiałach mineralnych, takich jak na przykład tynki, gładzie czy wylewki.

Najczęściej stosuje się je wewnątrz pomieszczeń, choć dostępne są też odmiany przeznaczone do zastosowań na zewnątrz. Dodatkową zaletą może być fakt, że używając akryli, nie musimy zawracać sobie głowy ich odczynem. Są chemicznie neutralne, więc nie trzeba tu zachowywać takiej ostrożności jak w przypadku silikonów.

Akryl do tynków to taki, którego przeznaczeniem jest, jak można się domyślić, uszczelnianie spoin w tynkach, ale także w wylewkach podłogowych. Miejsce spoinowania na tynkowanej powierzchni jest mało widoczne, gdy użyjemy tego akrylu, dzięki temu, że zawiera on znaczną ilość wypełniacza, konkretnie drobnych kamyczków.

Akryl malarski dobrze nadaje się do szpachlowania rys w ścianach, które zamierzamy następnie pomalować, ponieważ w miejscu jego aplikacji nie pojawiają się przebarwienia farby. Dzięki temu możemy zatem zachować przy malowaniu kolorystyczną jednolitość.

Akryl szybki to taki, który wyróżnia się przyśpieszonym czasem schnięcia i twardnienia. Zaledwie dwadzieścia minut od naniesienia go na daną powierzchnię wystarczy i już możemy ją gruntować czy malować. Po uzyskaniu pełnej twardości akryl ten można też poddać szlifowaniu.

Warto wspomnieć jeszcze o akrylu ogniochronnym. Charakteryzuje się dobrym znoszeniem wysokiej temperatury i dłuższym wytrzymywaniem bezpośredniego działania ognia. Z tych przyczyn wykorzystywany jest do materiałów szczególnie narażonych na ten czynnik, na przykład płyt gipsowo-kartonowych. Szczególnie powszechnie używany jest do wykańczania użytkowych poddaszy.